راهنمای خرید وزنه تعادل آسانسور | قیمت | نحوه محاسبه | انواع

وزنه تعادل آسانسور (Elevator Counterweight)، مجموعه‌ای از وزنه‌های سنگین است که در سیستم آسانسورهای کششی (Traction Elevators) به کار می‌رود. این وزنه در یک قاب فلزی مخصوص به نام “قاب وزنه” قرار گرفته و از طریق سیم بکسل‌های فولادی به کابین آسانسور متصل است. این اتصال از روی فلکه اصلی موتور آسانسور عبور می‌کند و یک سیستم الاکلنگی را تشکیل می‌دهد.

قیمت وزنه تعادل چدنی  در آذر 1404 : قیمت هر لقمه ( یک قطعه وزنه تعادل ) بین ۳۴۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ تومان

به زبان ساده، وزنه تعادل در یک سمت سیستم و کابین آسانسور در سمت دیگر قرار دارد. با بالا رفتن کابین، وزنه تعادل به سمت پایین حرکت می‌کند و با پایین آمدن کابین، وزنه تعادل به سمت بالا می‌رود. این قطعه یکی از اجزای حیاتی برای عملکرد بهینه، ایمن و اقتصادی آسانسورهای کششی است.

---

نقش وزنه تعادل در آسانسور

وزنه تعادل نقش‌های کلیدی و بسیار مهمی در سیستم آسانسور ایفا می‌کند که بدون آن، عملکرد آسانسورهای کششی مدرن تقریباً غیرممکن است. این نقش‌ها عبارتند از:

1. ایجاد تعادل و کاهش بار موتور: اصلی‌ترین وظیفه وزنه تعادل، خنثی کردن وزن خود کابین به اضافه بخشی از وزن مسافران یا بار داخل آن است. با این کار، نیروی خالصی که موتور برای بالا و پایین بردن کابین نیاز دارد، به شدت کاهش می‌یابد. در واقع موتور فقط وظیفه جابجایی تفاوت وزن بین دو کفه (کابین و وزنه تعادل) را بر عهده دارد، نه بلند کردن کل وزن کابین و سرنشینان.

2. صرفه‌جویی در مصرف انرژی: با کاهش بار روی موتور، توان مورد نیاز برای به حرکت درآوردن سیستم به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. این امر منجر به کاهش مصرف برق و هزینه‌های عملیاتی آسانسور در طولانی مدت می‌شود.

3. افزایش عمر مفید قطعات: کاهش فشار بر روی موتور، گیربکس، سیم بکسل‌ها و سایر قطعات مکانیکی، استهلاک آن‌ها را کم کرده و عمر مفید کل سیستم آسانسور را افزایش می‌دهد.

4. افزایش ایمنی و کنترل حرکت: وجود وزنه تعادل باعث می‌شود که نیروی کشش لازم بین سیم بکسل‌ها و فلکه موتور همیشه حفظ شود. این امر از سر خوردن سیم بکسل‌ها جلوگیری کرده و کنترل دقیق‌تری بر حرکت کابین فراهم می‌کند که برای ایمنی سیستم ضروری است.

مطلب سودمند مرتبط : راهنمای تصویری و ساده همه قطعات آسانسور

---

انواع وزنه تعادل آسانسور

وزنه‌های تعادل بر اساس جنس ماده‌ای که از آن ساخته شده‌اند به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع وزنه به عواملی مانند فضای موجود در چاه آسانسور، بودجه پروژه و چگالی مورد نیاز بستگی دارد.

1. وزنه تعادل چدنی:

• جنس: ساخته شده از چدن ریخته‌گری شده.
• مزایا: دارای چگالی بسیار بالا هستند، بنابراین در حجم کم، وزن زیادی را ایجاد می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود برای چاه‌های آسانسور با فضای محدود بسیار مناسب باشند. کیفیت و دوام بالایی دارند.
• معایب: قیمت آن‌ها به دلیل فرآیند تولید و قیمت ماده اولیه، بالاتر از انواع دیگر است.

2. وزنه تعادل بتنی با روکش پلاستیکی (یا گالوانیزه):

• جنس: هسته اصلی از بتن ساخته شده و برای جلوگیری از پخش شدن گرد و غبار بتن و افزایش مقاومت، با یک لایه پلاستیک فشرده (پلی اتیلن) یا ورق گالوانیزه پوشانده می‌شود.
• مزایا: قیمت بسیار اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه‌ای دارند و به همین دلیل رایج‌ترین نوع وزنه تعادل در بازار هستند.
• معایب: چگالی آن‌ها از چدن کمتر است، بنابراین برای ایجاد یک وزن مشخص، به حجم و فضای بیشتری نیاز دارند.

3. وزنه تعادل سربی:

• جنس: ساخته شده از سرب.
• مزایا: چگالی سرب از چدن نیز بیشتر است و بالاترین چگالی را در بین وزنه‌های تعادل دارد. در موارد بسیار خاص که فضا فوق‌العاده محدود است، از این نوع وزنه استفاده می‌شود.
• معایب: بسیار گران‌قیمت بوده و به دلیل مسائل زیست‌محیطی و سمی بودن سرب، استفاده از آن بسیار نادر است.

---

ابعاد وزنه تعادل آسانسور

ابعاد هر قطعه وزنه تعادل (که به آن‌ها “لقمه” یا “شمش” نیز گفته می‌شود) استاندارد ثابتی ندارد و بسته به شرکت سازنده و نوع وزنه (چدنی یا بتنی) متفاوت است. اما این ابعاد باید به گونه‌ای باشد که به راحتی در قاب وزنه تعادل جای بگیرند.

• وزنه‌های بتنی: معمولاً در ابعادی با ارتفاع حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر، عرض ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و طول‌های مختلف (متناسب با عرض قاب وزنه) تولید می‌شوند.
• وزنه‌های چدنی: به دلیل چگالی بالاتر، ابعاد کوچکتری نسبت به وزنه‌های بتنی با وزن مشابه دارند.

مهم‌تر از ابعاد هر قطعه، ابعاد کلی قاب وزنه تعادل است که باید متناسب با فضای پشت کابین در چاه آسانسور طراحی شود.

---

وزن وزنه تعادل آسانسور 

ممکن است نحوه محاسبه وزنه تعادل آسانسور برای شما سوال باشد. وزن کلی مجموعه وزنه تعادل یک مقدار ثابت نیست و برای هر آسانسور به صورت دقیق محاسبه می‌شود. یک قانون کلی و استاندارد برای محاسبه آن وجود دارد:

وزن کل وزنه تعادل = وزن کابین خالی + ضریبی از ظرفیت نامی آسانسور

این ضریب که به آن “ضریب تعادل” (Balancing Factor) می‌گویند، معمولاً بین ۴۰٪ تا ۵۰٪ (یعنی 0.4 تا 0.5) در نظر گرفته می‌شود. انتخاب این ضریب به این دلیل است که در حالت متوسط، کابین با نیمی از ظرفیت خود در حال حرکت است و این ضریب به بهینه‌ترین حالت تعادل کمک می‌کند.

مثال: اگر یک کابین خالی ۱۰۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشد و ظرفیت نامی آن ۸ نفر (معادل ۶۰۰ کیلوگرم) باشد، با فرض ضریب تعادل ۵۰٪، وزن وزنه تعادل به صورت زیر محاسبه می‌شود:

$\mathrm{<span\; class="katex-html"\; style="font-family:\; Tahoma,\; \text{'}Times\; New\; Roman\text{'},\; \text{'}Bitstream\; Charter\text{'},\; Times,\; serif;"\; aria-hidden="true"><span\; class="base"><span\; class="mord">1000</span><span\; class="mbin">+</span></span><span\; class="base"><span\; class="mopen">(</span><span\; class="mord">0.5</span><span\; class="mbin">\times </span></span><span\; class="base"><span\; class="mord">600</span><span\; class="mclose">)</span><span\; class="mrel">=</span></span><span\; class="base"><span\; class="mord">1000</span><span\; class="mbin">+</span></span><span\; class="base"><span\; class="mord">300</span><span\; class="mrel">=</span></span><span\; class="base"><span\; class="mord">1300</span></span></span><span\; style="font-family:\; Tahoma,\; \text{'}Times\; New\; Roman\text{'},\; \text{'}Bitstream\; Charter\text{'},\; Times,\; serif;">\; کیلوگرم</span>}$

---

فرمول وزنه تعادل در آسانسور : فرمول استاندارد و پذیرفته شده برای محاسبه وزن وزنه تعادل در آسانسورهای کششی به صورت زیر است:

Wcw​=P+(K×Q)

در این فرمول: Wcw​ : وزن کل وزنه تعادل (Counterweight) بر حسب کیلوگرم.

$P$ : وزن کابین خالی به همراه کلیه متعلقات آن (مانند کف، سقف، دیواره‌ها، درب، یوک کابین و …) بر حسب کیلوگرم.این عدد توسط شرکت سازنده کابین اعلام می‌شود.

$Q$ : ظرفیت نامی (حداکثر بار مجاز) آسانسور بر حسب کیلوگرم. این مقدار برابر با حداکثر باری است که آسانسور مجاز به حمل آن است و بر حسب کیلوگرم بیان می‌شود (مثلاً ۶۳۰ کیلوگرم برای آسانسور ۸ نفره).

$K$ : ضریب تعادل که عددی بین 0.4 تا 0.5 است.

---

ریل وزنه تعادل آسانسور 

ریل وزنه تعادل، پروفیل‌های فولادی T شکل هستند که به صورت عمودی در چاه آسانسور (معمولاً در پشت کابین) نصب می‌شوند. وظیفه اصلی این ریل‌ها، هدایت حرکت مستقیم و عمودی قاب وزنه تعادل است.

• عملکرد: قاب وزنه تعادل دارای کفشک‌هایی است که درون این ریل‌ها قرار می‌گیرند و حرکت قاب را در مسیر مشخص شده محدود می‌کنند.
• اهمیت: ریل‌ها از نوسانات افقی، لرزش و برخورد قاب وزنه با دیواره‌های چاه یا خود کابین جلوگیری می‌کنند و ایمنی حرکت را تضمین می‌نمایند. این ریل‌ها معمولاً از نوع T5 یا T9 (بر اساس ابعاد) و با روش نورد سرد تولید می‌شوند.

---

قاب وزنه تعادل آسانسور 

قاب وزنه تعادل (Counterweight Frame)، یک شاسی یا چارچوب فلزی محکم است که برای نگهداری و حمل وزنه‌های تعادل (لقمه‌ها) طراحی شده است. این قاب از اجزای زیر تشکیل شده است:

• ستون‌های اصلی: دو ستون عمودی که ساختار اصلی قاب را تشکیل می‌دهند.
• صفحه بالا و پایین: که وزنه‌ها بین این دو صفحه روی هم چیده می‌شوند.
• محل اتصال سیم بکسل: در بالای قاب، مکانیزمی برای اتصال ایمن سیم بکسل‌ها وجود دارد.
• کفشک‌های راهنما: در طرفین قاب نصب شده و روی ریل‌های راهنما حرکت می‌کنند.
• لاستیک‌های بافر (ضربه گیر): در زیر قاب نصب می‌شود تا در صورت فرود اضطراری روی سکوی ضربه‌گیر در کف چاه، ضربه را جذب کند.

وزنه‌های تعادل (چدنی یا بتنی) به صورت خشابی و لایه‌لایه درون این قاب فلزی چیده و محکم می‌شوند.

---

آیا آسانسور بدون وزنه تعادل ممکن است؟

بله، اما نه برای همه انواع آسانسورها.

• آسانسورهای کششی (Traction): خیر. عملکرد این نوع آسانسور اساساً بر پایه سیستم تعادل بین کابین و وزنه تعادل است. ساخت یک آسانسور کششی بدون وزنه تعادل نیازمند موتوری فوق‌العاده قدرتمند، مصرف انرژی بسیار بالا و سیستم‌های ترمز بسیار پیچیده خواهد بود که آن را غیراقتصادی و ناایمن می‌سازد.

• آسانسورهای هیدرولیک (Hydraulic): بله. اکثر آسانسورهای هیدرولیک وزنه تعادل ندارند. در این سیستم‌ها، نیروی بالابرنده توسط یک جک هیدرولیکی (پیستون) که با فشار روغن کار می‌کند، تأمین می‌شود. کابین مستقیماً یا به صورت غیرمستقیم توسط این جک به بالا رانده می‌شود.

• آسانسورهای وینچی (Drum-Wound): این نوع آسانسورهای قدیمی نیز بدون وزنه تعادل کار می‌کنند و سیم بکسل مستقیماً به دور یک استوانه (درام) پیچیده می‌شود. اما به دلیل محدودیت‌های ارتفاع و ایمنی پایین‌تر، امروزه به ندرت استفاده می‌شوند.

---

وزنه تعادل آسانسور هیدرولیک 

همانطور که در بخش قبل اشاره شد، اکثریت قریب به اتفاق آسانسورهای هیدرولیک فاقد وزنه تعادل هستند. نیروی لازم برای بلند کردن کابین و مسافران به طور کامل توسط پمپ هیدرولیک و جک تأمین می‌شود.

با این حال، در برخی طراحی‌های خاص و نادر از آسانسورهای هیدرولیک (معروف به Roped Hydraulic Systems)، ممکن است برای افزایش بهره‌وری و کاهش نیروی مورد نیاز جک، از یک سیستم شبه-تعادل استفاده شود. اما این یک استاندارد رایج نیست و نباید با سیستم وزنه تعادل در آسانسورهای کششی اشتباه گرفته شود. به طور کلی، مشخصه اصلی آسانسورهای هیدرولیک، عدم نیاز به وزنه تعادل است.

---

قیمت وزنه تعادل آسانسور

قیمت وزنه تعادل آسانسور در آذر 1404 :

• وزنه تعادل چدنی: قیمت هر لقمه ( یک قطعه وزنه تعادل ) بین 34000 تا 40000 تومان

قیمت وزنه تعادل به عوامل متعددی بستگی دارد و معمولاً به صورت “کیلویی” اعلام می‌شود. عوامل موثر بر قیمت عبارتند از:

• جنس وزنه: این مهم‌ترین عامل است. قیمت به ترتیب از ارزان به گران عبارت است از: بتنی < بتنی با روکش گالوانیزه < چدنی.
• کیفیت ساخت و برند: شرکت‌های معتبر معمولاً قیمت بالاتری دارند اما کیفیت محصولاتشان تضمین شده است.
• وزن کل سفارش: در خریدهای با تناژ بالا ممکن است تخفیفاتی اعمال شود.
• نوسانات بازار: قیمت مواد اولیه مانند سیمان، شن، پلاستیک و به خصوص چدن و آهن، تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی دارد.

برای دریافت قیمت دقیق، باید با تولیدکنندگان و فروشندگان معتبر تماس حاصل فرمایید.

---

مراکز خرید وزنه تعادل آسانسور

برای خرید وزنه تعادل آسانسور می‌توانید به مراکز زیر مراجعه کنید:

1. تولیدکنندگان مستقیم: بهترین راه برای خرید، به خصوص در حجم بالا، مراجعه مستقیم به کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده است.
2. فروشگاه‌ها و شرکت‌های بازرگانی قطعات آسانسور: این مراکز که معمولاً در شهرهای بزرگ متمرکز هستند، انواع وزنه‌های تعادل از برندهای مختلف را عرضه می‌کنند. در تهران، بسیاری از این فروشگاه‌ها در مناطقی مانند خیابان دماوند، بزرگراه فتح و اطراف آن مستقر هستند.
3. پلتفرم‌های آنلاین فروش قطعات صنعتی: برخی وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی نیز در زمینه فروش قطعات آسانسور از جمله وزنه تعادل فعالیت می‌کنند و امکان مقایسه قیمت و خرید آنلاین را فراهم می‌آورند.

---

امیدواریم پس از مطالعه این مطلب، خرید مناسب تر و دقیق تری داشته باشید.