راهنمای خرید روغن سیم بکسل آسانسور | قیمت | برندها

چرا روغن کاری سیم بکسل آسانسور لازم است؟

روغن‌کاری سیم بکسل آسانسور یک اقدام تعمیر و نگهداری ساده نیست، بلکه یک ضرورت فنی و ایمنی مطلق است. بسیاری به اشتباه سیم بکسل را یک طناب فولادی یکپارچه می‌دانند، در حالی که در واقع یک قطعه با تعداد زیادی قطعه متحرک است. هر سیم بکسل از چندین “استرند” (رشته اصلی) تشکیل شده و هر استرند نیز از ده‌ها “سیم” نازک‌تر تشکیل شده است که به دور یک هسته یا مغزی (معمولاً از جنس کنف، سیزال یا فولاد) تابیده شده‌اند.

هنگامی که سیم بکسل از روی فلکه‌های موتور و هرزگرد عبور می‌کند، خم می‌شود. این خم شدن باعث می‌شود تمام سیم‌ها و استرندهای داخلی بر روی یکدیگر بلغزند و حرکت کنند. این حرکت مداوم، دلایل اصلی لزوم روغن‌کاری را مشخص می‌کند:

1. کاهش اصطکاک داخلی (Internal Friction): مهم‌ترین دلیل روغن‌کاری، کاهش سایش بین صدها سیم داخلی است. بدون وجود یک لایه روانکار، این سیم‌ها مستقیماً روی هم ساییده می‌شوند. این سایش فلز-با-فلز، مانند سنباده عمل کرده و به تدریج باعث نازک شدن، فرسایش و در نهایت پارگی سیم‌های داخلی می‌شود. این نوع آسیب بسیار خطرناک است زیرا از بیرون قابل مشاهده نیست.

2. محافظت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی (Corrosion Protection): چاه آسانسور و موتورخانه محیط‌هایی هستند که می‌توانند رطوبت داشته باشند. سطح تماس کلی تمام سیم‌های داخل یک بکسل بسیار زیاد است و این سطح عظیم، به شدت در معرض زنگ‌زدگی است. روغن یک لایه محافظ ایجاد می‌کند که از نفوذ رطوبت و اکسیژن جلوگیری کرده و عمر سیم بکسل را در برابر عوامل محیطی به شدت افزایش می‌دهد.

3. روانکاری هسته (Core Lubrication): در سیم بکسل‌های با مغزی فیبری (کنفی)، این هسته مانند یک مخزن روغن عمل می‌کند. در فرآیند ساخت، هسته به روغن آغشته می‌شود تا در حین کار، به تدریج روغن را به رشته‌های اطراف خود پس دهد. با گذشت زمان، این روغن خشک می‌شود. روغن‌کاری مجدد، این مخزن طبیعی را شارژ کرده و از خشک شدن، شکننده شدن و فروپاشی هسته جلوگیری می‌کند. هسته‌ی سالم برای حفظ ساختار گرد و استحکام سیم بکسل حیاتی است.

4. کاهش اصطکاک خارجی (External Friction): روغن‌کاری اصطکاک بین سطح خارجی سیم بکسل و شیارهای فلکه کشش موتور و فلکه هرزگرد را نیز کاهش می‌دهد. این امر از سایش همزمان سیم بکسل و فلکه‌ها جلوگیری کرده و به حرکت نرم‌تر و بی‌صداتر آسانسور کمک می‌کند.

5. افزایش چشمگیر عمر مفید و ایمنی: تمام موارد فوق در نهایت منجر به یک نتیجه می‌شوند: افزایش طول عمر سیم بکسل و تضمین ایمنی عملکرد آن. یک سیم بکسل خشک، نه تنها به سرعت فرسوده می‌شود و هزینه‌های گزاف تعویض را به همراه دارد، بلکه می‌تواند به یک نقطه ضعف ایمنی در کل سیستم آسانسور تبدیل شود.

به طور خلاصه، روغن‌کاری سیم بکسل مانند روغن‌کاری موتور خودرو است؛ با این تفاوت که شما قطعات متحرک موتور را نمی‌بینید، همانطور که سیم‌های داخلی بکسل را نیز نمی‌بینید. نادیده گرفتن آن منجر به فرسایش زودرس خواهد شد.

اجزای روغن سیم بکسل آسانسور

روغن سیم بکسل آسانسور یک روغن موتور یا روغن هیدرولیک ساده نیست. این محصول یک روانکار تخصصی است که فرمولاسیون آن برای نفوذ عمیق و چسبندگی به سطوح متحرک طراحی شده است. اجزای اصلی آن به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. روغن پایه (Base Oil):

این بخش اصلی و حامل روانکار است که معمولاً بیش از ۹۰٪ حجم کل روغن را تشکیل می‌دهد. روغن پایه وظیفه اصلی روانکاری را بر عهده دارد.

• روغن‌های معدنی (Mineral Oils): رایج‌ترین نوع روغن پایه برای این کاربرد، روغن‌های معدنی تصفیه شده از نفت خام هستند. این روغن‌ها به دلیل قیمت مناسب، عملکرد قابل قبول و سازگاری بالا، انتخاب اول اکثر تولیدکنندگان هستند.
• روغن‌های سنتتیک (Synthetic Oils): در برخی موارد خاص یا برای روانکارهای بسیار پیشرفته، از روغن‌های پایه سنتتیک استفاده می‌شود که پایداری حرارتی و عملکرد بهتری در دماهای بسیار پایین یا بالا دارند اما به مراتب گران‌تر هستند.

2. بسته مواد افزودنی (Additive Package):

این مواد شیمیایی که به مقدار کم به روغن پایه اضافه می‌شوند، خواص کلیدی و عملکردی روغن را تعیین می‌کنند. مهم‌ترین افزودنی‌های موجود در روغن سیم بکسل عبارتند از:

• نفوذ کننده‌ها (Penetrants): مهم‌ترین افزودنی در این نوع روغن. این مواد کشش سطحی روغن را کاهش می‌دهند و به آن اجازه می‌دهند تا از کوچکترین منافذ بین سیم‌ها عبور کرده و خود را به هسته مرکزی برساند.
• عوامل ضد خوردگی و ضد زنگ‌زدگی (Corrosion and Rust Inhibitors): این مواد به سطح فلز می‌چسبند و یک فیلم محافظ نازک ایجاد می‌کنند که مانع از تماس آب و اکسیژن با فولاد می‌شود.
• افزودنی‌های چسبندگی (Tackifiers): این مواد که معمولاً پلیمرهای خاصی هستند، خاصیت چسبندگی روغن را افزایش می‌دهند تا پس از اعمال، به راحتی از روی سیم بکسل در حال حرکت پرتاب نشود (خاصیت Fling-off reduction).
• عوامل ضد سایش (Anti-Wear Agents): این افزودنی‌ها (مانند ترکیبات روی و فسفر) در نقاطی که فشار بسیار بالاست (تماس خطی بین سیم‌ها)، یک لایه محافظ بر روی سطح فلز ایجاد می‌کنند تا از سایش مستقیم جلوگیری کنند.
• روان‌کننده‌های جامد (Solid Lubricants): در برخی فرمولاسیون‌های پیشرفته، ممکن است از ذرات بسیار ریز روان‌کننده‌های جامد مانند گرافیت یا مولیبدن دی‌سولفید  برای بهبود روانکاری تحت فشارهای شدید استفاده شود.

ترکیب دقیق این اجزا، تفاوت بین یک روغن سیم بکسل معمولی و یک روغن باکیفیت و تخصصی را رقم می‌زند.

گرید مناسب روغن سیم بکسل آسانسور 

برندهای موجود روغن سیم بکسل آسانسور

در بازار ایران، هم برندهای معتبر خارجی و هم تولیدکنندگان باکیفیت داخلی در زمینه تولید روغن سیم بکسل فعال هستند. انتخاب بین این برندها به بودجه، دسترسی و توصیه شرکت سازنده سیم بکسل بستگی دارد.

• برندهای خارجی (وارداتی):

• گوستاوولف (Gustav Wolf): این برند آلمانی، که خود یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سیم بکسل در جهان است، روغن تخصصی خود را نیز تولید می‌کند. این روغن به عنوان یکی از بهترین و سازگارترین گزینه‌ها برای سیم بکسل‌های همین برند شناخته می‌شود.

• الاسکون (Elaskon): یکی دیگر از برندهای معتبر آلمانی که روانکارهای تخصصی صنعتی، از جمله روغن سیم بکسل باکیفیت، تولید می‌کند.

• برندهای ایرانی:

• کاسپین (Caspian): شرکت فومن شیمی با برند کاسپین، روغن سیم بکسل تخصصی با فرمولاسیون مخصوص تولید می‌کند که به طور گسترده در بازار ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل کیفیت مناسب و قیمت رقابتی، محبوبیت زیادی دارد.

• پارس، بهران، ایرانول: این شرکت‌های بزرگ نفتی نیز روانکارهایی تولید می‌کنند که برخی از آن‌ها می‌توانند برای سیم بکسل مناسب باشند، اما همواره باید اطمینان حاصل کرد که محصول انتخابی، مشخصات فنی لازم برای سیم بکسل آسانسور را دارا باشد.

بهترین روغن سیم بکسل آسانسور

تعیین یک برند به عنوان “بهترین” به صورت مطلق دشوار است، زیرا به عوامل متعددی بستگی دارد. با این حال، می‌توان بر اساس اولویت‌ها بهترین انتخاب را انجام داد:

1. توصیه سازنده سیم بکسل: بهترین و مطمئن‌ترین راه، استفاده از روغنی است که توسط کارخانه سازنده سیم بکسل توصیه شده است. این کار سازگاری کامل روغن با روانکار اولیه استفاده شده در کارخانه را تضمین می‌کند. به عنوان مثال، برای سیم بکسل گوستاوولف، بهترین گزینه روغن خود شرکت گوستاوولف است. اگر از برندهای دیگر سیم بکسل مثل دراکو (Drako) استفاده می کنید باز هم به توصیه سازنده اولویت دهید.

2. کیفیت و عملکرد اثبات‌شده: برندهایی مانند گوستاوولف به دلیل تخصص و کیفیت بالا، اغلب به عنوان معیاری برای بهترین روغن در نظر گرفته می‌شوند. در میان برندهای داخلی، روغن سیم بکسل کاسپین به دلیل فرمولاسیون تخصصی، بازخوردهای مثبت فراوان از سوی سرویس‌کاران و در دسترس بودن، یکی از بهترین گزینه‌های موجود در بازار ایران محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری: “بهترین روغن” روغنی است که تمام خواص ذکر شده در بخش اول را داشته باشد و با سیم بکسل شما سازگار باشد. اگر از سیم بکسل وارداتی استفاده می‌کنید، روغن همان برند اولویت دارد. در غیر این صورت، برندهای معتبر داخلی مانند کاسپین گزینه‌هایی عالی و قابل اعتماد هستند.

توجه : هرگز روغن‌ها را با هم مخلوط نکنید. اگر از نوع روغن اصلی کارخانه اطلاعی ندارید، باید از روغنی استفاده کنید که سازگاری بالایی با اکثر روانکارهای پایه معدنی داشته باشد. استفاده از روغن ناسازگار می‌تواند باعث تجزیه شیمیایی روغن اصلی و از بین رفتن خاصیت روانکاری شود.

زمان روغن کاری سیم بکسل آسانسور

تشخیص زمان مناسب برای روغن‌کاری مجدد برای جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر ضروری است. این زمان را می‌توان از طریق بازرسی‌های دوره‌ای و فنی مشخص کرد:

• قانون کلی : سیم بکسل آسانسور باید حداقل سالی یک بار یا پس از هر ۲۵۰,۰۰۰ بار استارت موتور (هر کدام زودتر فرا برسد) مجدداً روغن‌کاری شود.

• بازرسی چشمی و لمسی:

• تست خشکی: با یک دستکش یا پارچه تمیز، قسمتی از سیم بکسل را لمس کنید. اگر دست شما چرب نشد و هیچ اثری از روغن باقی نماند، نشان‌دهنده خشک شدن سیم بکسل و نیاز فوری به روغن‌کاری است.

• مشاهده علائم خوردگی: به شیارهای بین استرندها (رشته‌های اصلی) دقت کنید. وجود گرد قرمز رنگ (شبیه به پودر زنگ آهن) نشان‌دهنده شروع خوردگی داخلی و نیاز فوری به روغن‌کاری است.

• مشاهده براده‌ریزی: اگرچه براده‌ریزی و شکستگی سیم‌ها نشانه پایان عمر مفید سیم بکسل است، اما خشکی بیش از حد می‌تواند این فرآیند را تسریع کند.

• تست فنی سر خوردگی (Slip Test): این یک روش تخصصی است که توسط سرویس‌کاران انجام می‌شود. اگر سیم بکسل‌ها روی فلکه کشش دچار لغزش بیش از حد مجاز شوند، یکی از دلایل آن می‌تواند خشکی و عدم اصطکاک کافی باشد.

روش روغن کاری سیم بکسل آسانسور 

هشدار بسیار مهم: روغن‌کاری سیم بکسل یک فعالیت تخصصی و بالقوه خطرناک است که باید فقط و فقط توسط سرویس‌کار مجاز و متخصص آسانسور انجام شود. این فرآیند نیازمند رعایت کامل نکات ایمنی، از جمله قطع برق سه فاز آسانسور و استفاده از حالت رویزیون (دستی) است.

مراحل کلی کار به شرح زیر است:

1. ایمنی: اولین و مهم‌ترین قدم، قطع کامل برق اصلی آسانسور از تابلو سه فاز در موتورخانه و قرار دادن تابلوی “در دست تعمیر است” می‌باشد.
2. تمیزکاری: قبل از اعمال روغن جدید، باید سطح سیم بکسل‌ها را از هرگونه گرد و غبار، آلودگی و روغن خشک‌شده قبلی پاک کرد. این کار معمولاً با استفاده از یک برس سیمی (غیر فولادی تا به سیم‌ها آسیب نزند) انجام می‌شود. تمیزکاری برای نفوذ بهتر روغن جدید حیاتی است.
3. اعمال روغن: روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد:

• روش دستی: آغشته کردن یک پارچه بدون پرز یا یک دستکش مخصوص به روغن و کشیدن آن بر روی سیم بکسل‌ها در حین حرکت آهسته آسانسور (در حالت رویزیون). این روش ساده اما ممکن است پوشش یکنواختی ایجاد نکند.
• روش قطره‌ای یا چکه‌ای: قرار دادن یک ظرف روغن با یک شیر تنظیم شونده در بالای فلکه اصلی موتور، به طوری که روغن به آرامی روی شیار فلکه و سیم بکسل بچکد.
• روش اسپری: استفاده از اسپری‌های مخصوص یا یک پیستوله فشار پایین برای پاشیدن یکنواخت روغن روی سیم‌ها. در این روش باید دقت کرد که روغن روی لنت ترمز یا سایر قطعات حساس پاشیده نشود.
• دستگاه‌های روغن‌کاری اتوماتیک: این دستگاه‌ها که بهترین و مؤثرترین روش هستند، دور سیم بکسل بسته شده و روغن را با فشار به داخل آن تزریق می‌کنند که باعث نفوذ حداکثری می‌شود.

4. بازرسی نهایی: پس از اتمام کار، باید روغن‌های اضافی از روی فلکه‌ها و سایر قسمت‌ها پاک شوند تا از چکیدن و یا ایجاد خطر لغزندگی جلوگیری شود. سپس آسانسور چند بار در مسیر کامل بالا و پایین برده می‌شود تا روغن به طور یکنواخت در تمام طول سیم بکسل پخش شود.

مراکز فروش روغن سیم بکسل آسانسور 

مراکز اصلی و معتبر برای تهیه روغن سیم بکسل عبارتند از:

• فروشگاه‌های تخصصی قطعات آسانسور: این فروشگاه‌ها که معمولاً در مراکز شهرها یا در خیابان‌های بورس قطعات صنعتی قرار دارند، معتبرترین مکان برای خرید هستند. کارشناسان این مراکز می‌توانند مشاوره‌های مفیدی نیز ارائه دهند. در شهر تهران، این فروشگاه ها در دو محدوده تمرکز دارند، بزرگراه فتح در غرب تهران و محدوده خیابان دماوند در شرق تهران.
• نمایندگی‌های رسمی برندها: تماس با نمایندگی رسمی برندهایی مانند کاسپین یا توزیع‌کنندگان محصولات گوستاوولف، راهی مطمئن برای تهیه محصول اصلی است.
• شرکت‌های سرویس و نگهداری آسانسور: شرکت پشتیبان آسانسور شما معمولاً این روغن‌ها را به صورت عمده تهیه می‌کند و می‌تواند آن را برای شما تأمین نماید.
• فروشگاه‌های آنلاین معتبر: وب‌سایت‌های متعددی در زمینه فروش قطعات آسانسور و روانکارهای صنعتی فعالیت می‌کنند که با یک جستجوی ساده قابل دسترسی هستند. حتماً از اعتبار فروشگاه آنلاین قبل از خرید اطمینان حاصل کنید.

قیمت روغن سیم بکسل آسانسور

به طور کلی در زمان نگارش این مطلب (آبان ۱۴۰۴)، می‌توان یک محدوده قیمتی تقریبی به شرح زیر در نظر گرفت:

• روغن‌های ایرانی (مانند کاسپین ): قیمت هر لیتر بین 250.000 تا 500.000 تومان و در بازه اقتصادی  قرار دارد و برای اکثر کاربران انتخاب اول است.
• روغن‌های خارجی (مانند گوستاوولف): قیمت هر لیتر حدود 5.000.000 تومان و حدود 10  برابر نمونه‌های باکیفیت داخلی است و بیشتر برای پروژه‌های خاص یا طبق الزام شرکت سازنده استفاده می‌شود.

قیمت روغن مخصوص سیم بکسل آسانسور بسته به عوامل مختلفی متغیر است و ارائه یک عدد ثابت ممکن نیست. عوامل تأثیرگذار بر قیمت عبارتند از:

• برند سازنده: روغن‌های وارداتی مانند گوستاوولف به دلیل نرخ ارز و کیفیت بالاتر، قیمت بیشتری نسبت به برندهای داخلی مانند کاسپین  دارند.
• حجم بسته‌بندی: روغن‌ها معمولاً در بسته‌بندی‌های ۱ لیتری، ۴ لیتری (گالن) و ۲۰ لیتری (حلب) عرضه می‌شوند. طبیعتاً قیمت هر لیتر در بسته‌بندی‌های بزرگ‌تر، اقتصادی‌تر است.
• کیفیت و فرمولاسیون: روغن‌هایی با افزودنی‌های خاص و فرمولاسیون پیشرفته‌تر، قیمت بالاتری دارند.
• فروشنده: قیمت‌ها ممکن است بین فروشگاه‌های آنلاین، نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های فیزیکی اندکی تفاوت داشته باشد.

امیدواریم این راهنمای خرید مربوط به روغن سیم بکسل آسانسور برای شما مفید بوده باشد.