راهنمای خرید روغن گیربکس آسانسور | قیمت | برندها | زمان تعویض

آسانسورهای کششی گیربکسی، در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می شوند. در مرکز این سیستم، موتور و گیربکس قرار دارند که وظیفه تبدیل نیروی الکتریکی به حرکت مکانیکی برای جابجایی کابین را بر عهده دارند. همانند هر سیستم مکانیکی پیچیده‌ای، گیربکس آسانسور برای عملکرد صحیح، روان و طولانی‌مدت به یک عنصر حیاتی نیاز دارد: روغن گیربکس. در این مطلب به صورت کامل و دقیق به جنبه‌های گوناگون این مایع ارزشمند می‌پردازیم.

اگر دوست دارید با انواع روغن های به کار رفته در آسانسور و گرید آنها آشنا شوید می توانید به این مطلب مراجعه کنید : راهنمای کامل انواع روغن آسانسور | گریدهای رایج | کاربرد | معیار انتخاب

---

روغن گیربکس آسانسور چیست؟ اجزای روغن گیربکس آسانسور

روغن گیربکس آسانسور یک روان‌کننده (Lubricant) تخصصی است که برای استفاده در گیربکس‌های حلزونی (Worm Gear) آسانسورهای کششی طراحی و فرموله شده است. این روغن صرفاً یک مایع چرب نیست، بلکه ترکیبی مهندسی‌شده از دو جزء اصلی است:

1. روغن پایه (Base Oil): این بخش اصلی روغن را تشکیل می‌دهد و می‌تواند معدنی (Mineral) یا سنتتیک (Synthetic) باشد. روغن‌های معدنی از پالایش نفت خام به دست می‌آیند و رایج‌تر و ارزان‌تر هستند. روغن‌های سنتتیک در آزمایشگاه و با فرآیندهای شیمیایی تولید می‌شوند، عملکرد بهتری در دماهای بسیار بالا یا پایین دارند، عمر طولانی‌تری دارند و البته گران‌تر هستند.

2. مواد افزودنی (Additives): این مواد شیمیایی برای بهبود خواص روغن پایه و محافظت از اجزای گیربکس به آن اضافه می‌شوند. مهم‌ترین افزودنی‌ها عبارتند از:

• افزودنی‌های فشارپذیر (Extreme Pressure – EP): مهم‌ترین افزودنی برای روغن گیربکس. این مواد یک لایه محافظ روی سطوح دنده‌ها (مخصوصاً دنده برنجی و ماردون فولادی) ایجاد می‌کنند تا در برابر فشارهای بسیار زیاد ناشی از درگیری دنده‌ها، از ساییدگی و جوش خوردن آن‌ها جلوگیری کنند.
• مواد ضد سایش (Anti-Wear – AW): برای کاهش سایش در شرایط کاری عادی.
• مواد ضد خوردگی و ضد زنگ‌زدگی: برای محافظت از قطعات فلزی در برابر رطوبت و اکسیداسیون.
• مواد ضد کف (Anti-Foam): برای جلوگیری از ایجاد کف در روغن که باعث کاهش خاصیت روانکاری می‌شود.
• بهبوددهنده شاخص ویسکوزیته: برای پایدار نگه داشتن گرانروی (غلظت) روغن در دماهای مختلف.

بنابراین، روغن گیربکس آسانسور یک سیال مهندسی‌شده با ویسکوزیته (گرانروی) مشخص است که برای تحمل فشارهای شدید و کاهش اصطکاک در مجموعه دنده‌های گیربکس آسانسور طراحی شده است.

---

آیا روغن گیربکس همان روغن موتور آسانسور است؟

خیر، مطلقاً این دو یکی نیستند و نباید به جای یکدیگر استفاده شوند. این یک تصور غلط و بسیار خطرناک است.

• روغن گیربکس آسانسور (Gear Oil): همانطور که توضیح داده شد، برای روانکاری دنده‌هایی طراحی شده که تحت فشار بسیار شدید کار می‌کنند. وظیفه اصلی آن تحمل فشار، کاهش اصطکاک و انتقال حرارت است. این روغن‌ها دارای ویسکوزیته بالا و افزودنی‌های فشارپذیر (EP) هستند.
• روغن موتور (Engine Oil): این روغن برای موتورهای احتراق داخلی (مانند خودرو) طراحی شده و وظایف متفاوتی دارد، از جمله روانکاری قطعات متحرک با سرعت بالا، خنک‌کاری، تمیزکاری (با افزودنی‌های پاک‌کننده یا Detergent) و آب‌بندی. افزودنی‌ها و ویسکوزیته آن کاملاً برای محیط کاری متفاوت طراحی شده‌اند.

نکته مهم: موتور آسانسورهای کششی، یک موتور الکتریکی است. موتورهای الکتریکی به خودی خود نیازی به روغن ندارند و یاتاقان‌های (بلبرینگ‌های) آن‌ها معمولاً با گریس روانکاری شده و آب‌بند هستند (Greaseless/Sealed for life). عبارتی که به اشتباه “روغن موتور آسانسور” نامیده می‌شود، در واقع همان روغن گیربکس است که در محفظه گیربکس متصل به موتور الکتریکی ریخته می‌شود.

---

چرا به روغن گیربکس واسکازین می گویند؟

کلمه “واسکازین” یک اصطلاح رایج و قدیمی در زبان فارسی، به‌ویژه در صنعت خودرو و مکانیک است که برای اشاره به روغن دنده یا روغن گیربکس به کار می‌رود. ریشه این کلمه به طور دقیق مشخص نیست اما دو نظریه قوی وجود دارد:

1. برگرفته از کلمه “Viscous”: این کلمه در زبان انگلیسی به معنای “چسبناک” یا “دارای گرانروی بالا” است. از آنجایی که روغن‌های گیربکس غلیظ و چسبناک هستند، احتمالاً کلمه “واسکازین” یک تغییر شکل یافته و بومی‌شده از کلمه “ویسکوز” است.
2. نام یک برند قدیمی: مانند بسیاری از محصولات دیگر (مثل “کلینکس” برای دستمال کاغذی)، ممکن است “واسکازین” نام تجاری یک برند روسی یا اروپای شرقی بسیار قدیمی برای روغن دنده بوده که به تدریج به یک نام عمومی برای این نوع روغن تبدیل شده است.

در هر صورت، “واسکازین” اصطلاح فنی و دقیق نیست. نام صحیح این محصول “روغن دنده” (Gear Oil) یا “روغن گیربکس” است.

---

چرا روغن گیربکس آسانسور لازم است؟

گیربکس آسانسور معمولاً از یک چرخ‌دنده حلزونی (Worm Gear) تشکیل شده است که شامل یک ماردون فولادی (Worm) و یک دنده بزرگ برنجی (Wheel) است. عملکرد صحیح و طول عمر این مجموعه به طور کامل به وجود روغن مناسب وابسته است. وظایف اصلی روغن گیربکس عبارتند از:

1. روانکاری و کاهش اصطکاک: وظیفه اصلی روغن، ایجاد یک لایه (فیلم) نازک اما بسیار مقاوم بین سطوح درگیر ماردون و دنده برنجی است. این لایه از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری کرده و اصطکاک را به حداقل می‌رساند که نتیجه آن حرکت نرم‌تر و کاهش اتلاف انرژی است.
2. خنک‌کاری و انتقال حرارت: اصطکاک بین دنده‌ها حرارت بسیار زیادی تولید می‌کند. روغن این حرارت را از نقطه تماس جذب کرده و به پوسته گیربکس منتقل می‌کند تا در محیط پخش شود. بدون روغن، دما به سرعت بالا رفته و باعث ذوب شدن دنده برنجی و تخریب کامل گیربکس می‌شود.
3. جلوگیری از سایش و فرسودگی: افزودنی‌های فشارپذیر (EP) در شرایط بار سنگین فعال شده و از ساییده شدن و کنده شدن ذرات میکروسکوپی از سطح دنده‌ها جلوگیری می‌کنند. این امر عمر مفید گیربکس را به شدت افزایش می‌دهد.
4. کاهش صدا و لرزش: لایه روغن بین دنده‌ها به عنوان یک ضربه‌گیر عمل کرده و ارتعاشات و صدای ناشی از درگیری دنده‌ها را جذب و میرا می‌کند.
5. محافظت در برابر خوردگی: روغن با پوشاندن تمام سطوح داخلی، از آن‌ها در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی ناشی از رطوبت احتمالی در هوا محافظت می‌کند.
6. تمیزکاری: روغن، ذرات ریز فلزی ناشی از سایش طبیعی را در خود معلق نگه می‌دارد تا این ذرات مجدداً وارد چرخه سایش نشوند و در زمان تعویض روغن از سیستم خارج گردند.

---

زمان تعویض روغن گیربکس آسانسور

جواب سریع هر 2 سال یکبار است اما هیچ پاسخ واحد و قطعی برای این سوال وجود ندارد و زمان تعویض به عوامل متعددی بستگی دارد. اما می‌توان بر اساس اصول زیر تصمیم‌گیری کرد:

• توصیه شرکت سازنده گیربکس: این مهم‌ترین مرجع است. هر سازنده (مانند آلبرتو ساسی، مونتاناری، سیکور، جم و…) در دفترچه راهنمای فنی محصول خود، بازه زمانی یا ساعت کارکرد مشخصی را برای اولین تعویض و تعویض‌های بعدی روغن اعلام می‌کند.
• شرایط کاری آسانسور: آسانسورهای پرتردد (در مراکز تجاری، بیمارستان‌ها) یا آسانسورهایی که در محیط‌های گرم و غبارآلود کار می‌کنند، نیاز به تعویض روغن در فواصل زمانی کوتاه‌تری دارند.
• قانون کلی (سرانگشتی): به عنوان یک قاعده عمومی و در شرایط کاری نرمال، تعویض روغن گیربکس هر ۲  سال یکبار توصیه می‌شود. هر چند چنانچه آسانسور پر تردد باشد یا شرایط دمایی تغییر کند این زمان به یکسال و نیم و کمتر هم خواهد رسید و در نهایت تصمیم با فرد متخصص است.
• بازرسی چشمی ماهانه: در هر بازدید سرویس و نگهداری ماهانه، سرویس‌کار موظف است سطح و کیفیت روغن را از طریق چشمی روغن (Sight Glass) روی پوسته گیربکس بررسی کند. علائم هشداردهنده برای تعویض فوری روغن عبارتند از:
• کاهش سطح روغن: نشان‌دهنده نشتی است.
• تغییر رنگ به تیره یا سیاه: نشانه اکسید شدن شدید و سوختن روغن.
• کف‌آلود بودن یا ظاهر شیری‌رنگ: نشانه نفوذ آب یا رطوبت به داخل گیربکس.
• بوی سوختگی: نشانه کارکرد روغن در دمای بیش از حد مجاز.

---

روغن گیربکس آسانسور معدنی یا سنتتیک؟

پاسخ سریع این است که برای بیش از ۹۰٪ آسانسورهای کششی گیربکسی با شرایط کاری استاندارد (ساختمان‌های مسکونی و اداری با ترافیک نرمال و دمای موتورخانه متعادل)، روغن‌های معدنی با کیفیت از یک برند معتبر، کافی و کاملاً مناسب هستند. یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های روغن گیربکس که بر عملکرد، دوام و قیمت آن تأثیر مستقیم دارد، نوع روغن پایه (Base Oil) آن است. روغن پایه، بخش اصلی تشکیل‌دهنده روغن (حدود ۷۰٪ تا ۹۵٪) است و مواد افزودنی به آن اضافه می‌شوند. بر این اساس، روغن‌های گیربکس به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. روغن معدنی (Mineral Oil)

این روغن‌ها که به روغن‌های سنتی نیز معروف هستند، مستقیماً از پالایش نفت خام به دست می‌آیند. در فرآیند پالایش، هیدروکربن‌های نامطلوب و ناخالصی‌ها تا حد امکان جدا می‌شوند تا یک روغن پایه با خواص روانکاری مناسب حاصل شود.

• مزایا:

• قیمت پایین: به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر و فراوانی ماده اولیه، بسیار ارزان‌تر از روغن‌های سنتتیک هستند.

• در دسترس بودن: به راحتی در بازار یافت می‌شوند.

• سازگاری: با اکثر گیربکس‌های استاندارد و قدیمی کاملاً سازگار هستند.

• معایب:

• ساختار مولکولی نامنظم: مولکول‌های هیدروکربنی در روغن معدنی اندازه‌ها و شکل‌های متفاوتی دارند. این عدم یکنواختی باعث می‌شود در دماهای بسیار بالا یا پایین، عملکرد پایداری نداشته باشند.

• عمر کوتاه‌تر: به دلیل وجود ناخالصی‌های طبیعی، زودتر اکسید شده (می‌سوزند)، خواص خود را از دست می‌دهند و نیاز به تعویض در فواصل زمانی کوتاه‌تری دارند.

• تشکیل لجن و رسوب: در دماهای بالا تمایل بیشتری به تجزیه شدن و تشکیل رسوبات مضر در داخل گیربکس دارند.

• کاربرد: برای بیش از ۹۰٪ آسانسورهای کششی گیربکسی با شرایط کاری استاندارد (ساختمان‌های مسکونی و اداری با ترافیک نرمال و دمای موتورخانه متعادل)، روغن‌های معدنی با کیفیت از یک برند معتبر، کافی و کاملاً مناسب هستند.

۲. روغن سنتتیک (Synthetic Oil)

این روغن‌ها محصول مهندسی شیمی هستند و در آزمایشگاه از طریق فرآیندهای شیمیایی پیچیده تولید می‌شوند. در این فرآیند، مولکول‌های یکنواخت و خالصی ساخته می‌شود که دقیقاً برای هدف روانکاری طراحی شده‌اند.

• مزایا:

• پایداری حرارتی فوق‌العاده: در دماهای بسیار بالا مقاومت بی‌نظیری در برابر تجزیه شدن و اکسیداسیون دارند و در دماهای بسیار پایین نیز به راحتی جریان پیدا می‌کنند و غلیظ نمی‌شوند.

• عمر مفید بسیار طولانی: به دلیل خلوص و پایداری بالا، می‌توانند ۲ تا ۳ برابر بیشتر از روغن‌های معدنی کار کنند و فواصل تعویض روغن را به شدت افزایش دهند.

• روانکاری بهتر و کاهش اصطکاک: به دلیل یکنواختی مولکولی، فیلم روغن مقاوم‌تری تشکیل می‌دهند که باعث کاهش سایش، کاهش دمای کاری گیربکس و بهبود جزئی راندمان (مصرف انرژی کمتر) می‌شود.

• تمیزی بیشتر: تمایل بسیار کمی به تشکیل لجن و رسوب دارند و داخل گیربکس را تمیزتر نگه می‌دارند.

• معایب:

• قیمت بالاتر: فرآیند تولید پیچیده باعث می‌شود قیمت آن‌ها ۲ تا ۴ برابر روغن‌های معدنی باشد.

• سازگاری احتمالی: در موارد نادر، ممکن است با برخی از کاسه نمدهای قدیمی سازگاری کامل نداشته باشند، هرچند این مشکل در روغن‌های سنتتیک مدرن تا حد زیادی برطرف شده است.

• کاربرد: استفاده از روغن سنتتیک فقط در شرایط خاص یا در صورت توصیه صریح شرکت سازنده گیربکس توجیه‌پذیر است. این شرایط عبارتند از:

• آسانسورهای با کارکرد بسیار سنگین و بدون وقفه (Heavy Duty).

• آسانسورهایی که در شرایط دمایی (بسیار گرم یا بسیار سرد) کار می‌کنند؛ مانند آسانسورهای پانورامیک در مناطق گرمسیری یا آسانسورهای سردخانه‌ها.

• گیربکس‌های مدرن و با تکنولوژی بالا که از ابتدا برای کار با روغن سنتتیک طراحی شده‌اند.

۳. روغن نیمه-سنتتیک (Semi-Synthetic Oil)

این روغن‌ها ترکیبی از روغن پایه معدنی و سنتتیک هستند و تلاش می‌کنند تا مزایای هر دو را با هم ارائه دهند. عملکرد آن‌ها بهتر از روغن معدنی و قیمتشان کمتر از روغن تمام سنتتیک است. این نوع روغن در گیربکس آسانسور کمتر رایج است اما به عنوان یک گزینه میانی وجود دارد.

---

جدول مقایسه روغن گیربکس معدنی و سنتتیک

---

قانون طلایی: همیشه و در همه حال، به دفترچه راهنمای فنی و توصیه‌های شرکت سازنده گیربکس خود مراجعه کنید.

• اگر سازنده، استفاده از روغن معدنی با گرید ویسکوزیته مشخص (مثلاً VG 320) را توصیه کرده است، استفاده از یک روغن معدنی باکیفیت از یک برند معتبر، بهترین و اقتصادی‌ترین انتخاب است. “ارتقا” به روغن سنتتیک در این حالت، ضرورتی ندارد و صرفاً هزینه اضافی است.
• اگر سازنده، به صراحت استفاده از روغن سنتتیک را الزامی کرده است، استفاده از روغن معدنی به جای آن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و هزینه‌بر به گیربکس شود و باید اکیداً از آن خودداری کرد.

---

برندهای روغن گیربکس آسانسور موجود در ایران

در بازار ایران، هم برندهای معتبر داخلی و هم برندهای خارجی (اغلب به صورت تحت لیسانس یا وارداتی) یافت می‌شوند. انتخاب یک برند معتبر تضمین‌کننده کیفیت روغن پایه و مواد افزودنی آن است.

• برندهای معتبر ایرانی:

• بهران: روغن بهران بردبار (Behran Bardbar) محصول شرکت نفت بهران، یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرمصرف‌ترین روغن‌های دنده صنعتی در ایران است که در گریدهای مختلف (مانند VG 220, VG 320, VG 460) عرضه می‌شود. بهران بردبار، روانکار مخصوص دنده های صنعتی با خاصیت کاهش اثر فشار ( EP ) برای مصرف در جعبه دنده دستگاه های صنایع مختلف تولید می شود. این محصول برای روانکاری دنده های تحت بار سنگین شامل دنده های مارپیچ، هیپوئید و یاتاقان های ساده در گستره دمایی 9- تا 100 درجه سانتیگراد پیشنهاد می شود.

• ایرانول: این شرکت نیز روغن‌های دنده صنعتی با کیفیت مناسب تولید می‌کند (مانند سری Iranol IG).

• سپاهان: روغن دنده صنعتی سپاهان (Sepahan) ، از دیگر گزینه‌های موجود است.

• کاسپین : روغن دنده آسانسور کاسپین محصول شرکت فومن شیمی ، نیز از گزینه های موجود است.
• برندهای متفرقه : اویل پلاس مشهد  و فاخر ( این دو برند دارای سابقه کمتر هستند و کارخانه مشخصی ندارند)

• برندهای خارجی:

• Shell (شل): سری Omala

• Total (توتال): سری Carter

• Mobil (موبیل): سری Mobilgear

• Castrol (کاسترول): سری Alpha

توصیه تخصصی: با توجه به وجود محصولات تقلبی در بازار برای برندهای خارجی و همچنین قیمت بالاتر آن‌ها، استفاده از برندهای معتبر داخلی مانند بهران بردبار که امتحان خود را پس داده‌اند، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر اطمینان از اصالت کالا، انتخابی هوشمندانه و مطمئن است.

---

بهترین روغن گیربکس آسانسور

“بهترین” روغن، “مناسب‌ترین” روغن است. بهترین روغن برای یک گیربکس، روغنی نیست که لزوماً گران‌ترین یا خارجی باشد. بهترین روغن، روغنی است که دقیقاً مطابق با مشخصات فنی توصیه شده توسط سازنده گیربکس باشد. مهم‌ترین مشخصه فنی، ویسکوزیته یا گرانروی (Viscosity Grade – VG) است.

• ویسکوزیته: این عدد نشان‌دهنده غلظت و مقاومت روغن در برابر جاری شدن است. این عدد باید دقیقاً همان چیزی باشد که در پلاک مشخصات موتور گیربکس یا دفترچه فنی آن ذکر شده است. رایج‌ترین گریدهای ویسکوزیته برای گیربکس آسانسور عبارتند از VG 220، VG 320 و VG 460.
• نوع روغن: در ۹۵% موارد، روغن‌های معدنی (Mineral) با کیفیت، برای گیربکس‌های استاندارد آسانسور کافی و مناسب هستند. روغن‌های سنتتیک فقط در شرایط بسیار خاص (مانند آسانسورهای پانورامیک در معرض آفتاب شدید یا آسانسورهای سردخانه‌ها) یا در گیربکس‌های مدرن و خاص که توسط سازنده توصیه شده، کاربرد دارند.

نتیجه‌گیری: بهترین روغن، روغنی از یک برند معتبر با گرید ویسکوزیته صحیح است که توسط سازنده گیربکس شما توصیه شده است. استفاده از ویسکوزیته اشتباه (مثلاً رقیق‌تر یا غلیظ‌تر از حد مجاز) می‌تواند به اندازه استفاده نکردن از روغن، مخرب باشد.

---

علت روغن ریزی گیربکس آسانسور

روغن‌ریزی یا نشتی روغن از گیربکس یکی از مشکلات شایع است که باید به سرعت شناسایی و رفع شود، زیرا علاوه بر کثیف کردن موتورخانه و خطر آتش‌سوزی، باعث کاهش سطح روغن و آسیب جدی به گیربکس می‌شود. دلایل اصلی عبارتند از:

1. خرابی و فرسودگی کاسه نمدها (Oil Seals): این شایع‌ترین علت است. کاسه نمدها حلقه‌های پلاستیکی هستند که در اطراف شفت‌های ورودی (از سمت موتور) و خروجی (شفت فلکه اصلی) قرار دارند تا از خروج روغن جلوگیری کنند. با گذشت زمان، این قطعات خشک، شکننده و فرسوده شده و خاصیت آب‌بندی خود را از دست می‌دهند.
2. پر کردن بیش از حد روغن: اگر سطح روغن بالاتر از خط ماکزیمم روی چشمی روغن باشد، فشار داخل پوسته افزایش یافته و روغن اضافی از ضعیف‌ترین نقاط مانند کاسه نمدها یا هواکش به بیرون نشت می‌کند.
3. شل بودن پیچ‌های پوسته گیربکس: ارتعاشات مداوم آسانسور می‌تواند باعث شل شدن پیچ‌هایی شود که دو نیمه پوسته گیربکس را به هم متصل کرده‌اند. این امر باعث ایجاد درز و نشت روغن از بین واشرها می‌شود.
4. خرابی واشرها (Gaskets): واشرهای بین قطعات مختلف گیربکس نیز ممکن است فرسوده یا پاره شوند.
5. گرفتگی مجرای هواکش (Breather Plug): روی قسمت بالایی گیربکس یک پیچ مخصوص به نام هواکش وجود دارد که وظیفه آن تعدیل فشار هوای داخل پوسته ناشی از تغییرات دما است. اگر این مجرا توسط گرد و غبار یا روغن مسدود شود، فشار داخل پوسته بالا رفته و روغن را از طریق کاسه نمدها به بیرون می‌راند.
6. ترک داشتن پوسته گیربکس: این مورد نادر است اما ممکن است به دلیل ضربه شدید یا نقص در ریخته‌گری، ترک‌های مویی روی بدنه گیربکس ایجاد شود.

---

روش تعویض روغن گیربکس آسانسور

هشدار بسیار مهم: تعویض روغن گیربکس یک عملیات تخصصی است و باید منحصراً توسط سرویس‌کار مجاز و متخصص آسانسور انجام شود. این فرآیند شامل کار با برق سه‌فاز و قطعات سنگین است و هرگونه اشتباه می‌تواند منجر به حوادث مرگبار یا خسارات سنگین مالی شود.

مراحل کلی که یک تکنسین انجام می‌دهد به شرح زیر است:

1. ایمنی: ابتدا برق اصلی آسانسور از تابلو فرمان قطع شده و روی کلید اصلی، قفل و برچسب “در دست تعمیر” (Lock-out/Tag-out) نصب می‌شود.
2. آماده‌سازی: ظرف مناسب برای جمع‌آوری روغن کهنه، آچارآلات، پارچه تمیز، و روغن جدید به مقدار کافی آماده می‌شود. یک سینی یا ظرف بزرگ زیر گیربکس قرار داده می‌شود تا از ریختن روغن روی زمین جلوگیری شود.
3. گرم کردن روغن (اختیاری ولی توصیه شده): برای تخلیه بهتر، گاهی تکنسین قبل از قطع برق، آسانسور را چند بار جابجا می‌کند تا روغن کمی گرم و رقیق‌تر شود.
4. تخلیه روغن: پیچ تخلیه (Drain Plug) که در پایین‌ترین قسمت پوسته گیربکس قرار دارد، باز شده و اجازه داده می‌شود تا تمام روغن کهنه به داخل ظرف تخلیه شود. این کار ممکن است زمان‌بر باشد.
5. تمیزکاری و بازرسی: پس از تخلیه کامل، پیچ تخلیه که اغلب خاصیت آهنربایی دارد، کاملاً تمیز می‌شود تا براده‌های فلزی جذب‌شده به آن پاک شوند. مقدار و شکل این براده‌ها اطلاعات خوبی در مورد سلامت گیربکس به تکنسین می‌دهد.
6. بستن پیچ تخلیه: پیچ تخلیه در جای خود بسته و محکم می‌شود.
7. پر کردن روغن جدید: پیچ ورودی روغن (Fill Plug) که در قسمت بالایی گیربکس قرار دارد باز می‌شود. با استفاده از قیف، روغن جدید و با ویسکوزیته صحیح به آرامی داخل گیربکس ریخته می‌شود. این کار تا زمانی ادامه می‌یابد که سطح روغن به وسط چشمی روغن (Sight Glass) برسد.
8. تکمیل و بازرسی نهایی: پس از رسیدن روغن به سطح مناسب، چند دقیقه صبر کرده تا حباب‌های هوا خارج شوند و سطح واقعی مشخص شود. سپس پیچ ورودی بسته می‌شود. تمام سطوح گیربکس از نظر نشتی بررسی می‌شوند.
9. راه‌اندازی و تست: برق آسانسور مجدداً وصل شده و آسانسور چند بار حرکت داده می‌شود تا روغن جدید در تمام قسمت‌ها گردش کند. سپس سطح روغن دوباره چک می‌شود و در صورت نیاز مقدار کمی به آن اضافه می‌گردد.

---

هزینه تعویض روغن گیربکس آسانسور

هزینه تعویض روغن گیربکس در سال ۱۴۰۴ معمولاً از دو بخش تشکیل می‌شود:

1. قیمت خود روغن: که در بخش بعدی توضیح داده می‌شود.
2. اجرت و دستمزد تکنسین: این بخش اصلی هزینه را تشکیل می‌دهد.

هزینه دستمزد به عواملی مانند شهر، شرکت سرویس‌دهنده، پیچیدگی دسترسی به موتورخانه و نوع گیربکس بستگی دارد. به طور میانگین، اجرت تعویض روغن گیربکس در سال ۱۴۰۴ می‌تواند بین 500,000 تومان تا 1,000,000 تومان متغیر باشد.

نکته: در بسیاری از قراردادهای سرویس و نگهداری جامع (Full Service)، هزینه تعویض دوره‌ای روغن جزو تعهدات شرکت بوده و هزینه جداگانه‌ای از مالک ساختمان دریافت نمی‌شود. اما در قراردادهای عادی، این هزینه به صورت جداگانه محاسبه می‌گردد.

---

قیمت روغن گیربکس آسانسور

قیمت روغن به برند، نوع (معدنی یا سنتتیک) و حجم ظرف بستگی دارد. گیربکس‌های آسانسور معمولاً بین ۳ تا ۸ لیتر روغن نیاز دارند.

• روغن‌های معدنی ایرانی : این روغن‌ها معمولاً در ظروف ۴ لیتری و ۲۰ لیتری عرضه می‌شوند. در آبان ماه سال ۱۴۰۴، قیمت یک گالن ۴ لیتری از این نوع روغن، بسته به گرید ویسکوزیته، در برندهای ایرانی تقریباً بین 1.200.000 ( کاسپین ) تا 2.000.000 تومان ( اویل پلاس) است. که البته قیمت روغن های بهران بردبار با توجه به این که بشکه ای هستند متفاوت است.
• روغن‌های سنتتیک ایرانی : قیمت این روغن‌ها به مراتب بالاتر است و می‌تواند چند برابر قیمت روغن‌های معدنی باشد. استفاده از آن‌ها تنها در صورت الزام از سوی سازنده گیربکس توجیه‌پذیر است.یک گالن ۴ لیتری از روغن گیربکس سنتتیک، در برندهای ایرانی ، در آبان ماه سال 1404 حدود 3.000.000 تومان است.

---

امیدواریم این مطلب توانسته باشد بخشی از سوالات شما در مورد روغن گیربکس آسانسور  را به صورت دقیق پاسخ دهد. به یاد داشته باشید که رسیدگی به این مایع حیاتی، سرمایه‌گذاری برای ایمنی، آرامش و طول عمر آسانسور شماست.