پله برقی 110 طبقه چین ، افسانه ای در دل کوهستان

در قلب مناظر طبیعی خیره‌کننده شهرستان چونان (Chun’an) در استان ژ جیانگ چین، سازه‌ای مدرن و بحث‌برانگیز قد علم کرده است که تجربه بازدید از کوهستان را برای همیشه تغییر داده است: پله‌ برقی غول‌پیکر کوه تیانیو. این پروژه که با نام «نردبان ابری پیشگام » (Pioneering Cloud Ladder) نیز شناخته می‌شود، نمونه‌ای برجسته از تلفیق تکنولوژی پیشرفته با طبیعت است که با هدف افزایش دسترسی و جذب گردشگر ساخته شده است.

در این مطلب به صورت دقیق و موشکافانه، تمام جنبه‌های این پله‌برقی ۳۳۰ متری را بررسی خواهیم کرد.

۱. مشخصات و جزئیات کلیدی پروژه

این پله‌برقی یک سازه یکپارچه نیست، بلکه مجموعه‌ای از چندین پله‌برقی است که به صورت سری به یکدیگر متصل شده و مسیری پیوسته را به سمت بالای کوه ایجاد می‌کنند.

• مکان دقیق: منطقه گردشگری کوه تیانیو (Tianyu Mountain)، استان ژجیانگ، چین.
• نام رسمی پروژه: Pioneering Cloud Ladder (نردبان ابری پیشگام ).
• طول کلی: ۳۳۰ متر (معادل یک ساختمان 110 طبقه). این طول، مجموع طول تمام بخش‌های پله‌برقی است.
• ساختار: این سیستم از سه بخش اصلی پله‌برقی بسیار طویل تشکیل شده است که در امتداد دامنه کوه با شیب تند نصب شده‌اند. در واقع سه تکه جدا که به هم متصل شده اند. این طراحی چندبخشی به انعطاف‌پذیری سازه در برابر حرکات زمین و همچنین سهولت در تعمیر و نگهداری کمک می‌کند.
• ارتفاع عمودی: این پله‌برقی‌ها بازدیدکنندگان را تا ارتفاع قابل توجهی از کوه بالا می‌برند و جایگزین صدها پله سنگی سنتی می‌شوند. در واقع بازدیدکنندگان فقط سه کیلومتر آخر تا قله را پیاده می روند.
• ظرفیت جابجایی: این سیستم برای جابجایی حجم بالای گردشگر طراحی شده است. ظرفیت آن حدود ۳۶۰۰ نفر در ساعت تخمین زده می‌شود.
• زمان سفر: کل زمان سفر با استفاده از این پله‌برقی‌ها برای رسیدن به قله حدود ۱۰ دقیقه است، در حالی که پیمودن همین مسیر با پای پیاده (از طریق پله‌های سنتی) می‌توانست تا ۵۰ دقیقه طول بکشد.
• هزینه پروژه: سرمایه‌گذاری اولیه برای ساخت این پروژه حدود ۱۰ میلیون یوان چین (معادل تقریباً ۱.۴ میلیون دلار آمریکا) بوده است.
• قیمت بلیط: هزینه استفاده از این پله‌برقی برای هر نفر ۳۰ یوان چین (حدود ۴ دلار آمریکا) است.

۲. تکنولوژی و مهندسی ساخت

ساخت چنین سازه‌ای در دامنه یک کوه، چالش‌های مهندسی منحصر به فردی را به همراه داشته است. تکنولوژی به کار رفته در این پروژه فراتر از پله‌برقی‌های معمولی است که در مراکز خرید می‌بینیم.

• نوع پله‌برقی: از نوع Heavy-Duty Outdoor Escalator (پله‌برقی سنگین‌کار برای فضای باز) استفاده شده است. این مدل‌ها برای کارکرد مداوم ۲۴ ساعته در شرایط جوی متغیر مانند باران، برف، باد شدید و تغییرات دمایی طراحی شده‌اند.
• سازه و فونداسیون:
  • کل سیستم روی یک سازه خرپای فولادی (Steel Truss Structure) عظیم قرار گرفته است. این خرپاها با استفاده از فونداسیون‌های بتنی عمیق که در دل صخره‌های کوه حفاری و تثبیت شده‌اند، به کوه متصل شده‌اند. این روش، پایداری و ایمنی سازه را در برابر رانش زمین و بارهای دینامیکی تضمین می‌کند.
  • مواد به کار رفته در بدنه، پله‌ها و دستگیره‌ها همگی از فولاد ضد زنگ (Stainless Steel)، آلیاژهای مقاوم آلومینیوم و کامپوزیت‌های بادوام ساخته شده‌اند تا در برابر خوردگی و فرسایش ناشی از عوامل طبیعی مقاومت کنند.
• سیستم محرکه (Drive System):
  • این پله‌برقی‌ها از موتورهای الکتریکی بسیار قدرتمند AC استفاده می‌کنند.
  • مهم‌ترین بخش تکنولوژی آن، استفاده از درایو فرکانس متغیر (Variable Frequency Drive – VFD) است. این سیستم به کنترل دقیق سرعت موتور، شروع و توقف نرم (جلوگیری از تکان‌های ناگهانی) و از همه مهم‌تر، بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک شایانی می‌کند.
• ویژگی‌های ایمنی پیشرفته:
  • سنسورهای متعدد: شامل سنسورهای سرعت دستگیره (برای هماهنگی با سرعت پله‌ها)، سنسورهای ورود و خروج، و دکمه‌های توقف اضطراری متعدد در طول مسیر.
  • سیستم ترمز دوگانه: یک سیستم ترمز عملیاتی و یک سیستم ترمز اضطراری الکترومکانیکی برای جلوگیری از حرکت ناخواسته در صورت قطع برق یا نقص فنی.
  • طراحی ضد لغزش: سطح پله‌ها دارای شیارهای عمیق و پوشش ضد لغزش است.
  • محافظت در برابر آب و هوا: در برخی بخش‌ها، سایبان‌هایی برای محافظت مسافران از باران و آفتاب شدید تعبیه شده است.
  • مه پاش در مسیر : یکی از نقاط جالب توجه، وجود مه پاش در دو طرف پله برقی است تا افراد در هنگام بالا رفتن بر اثر گرما اذیت نشوند.

۳. تأمین انرژی

این سوال یکی از نکات کلیدی در مورد پروژه‌های بزرگ این‌چنینی است.

• منبع اصلی: انرژی پله‌برقی مستقیماً از شبکه برق سراسری محلی تأمین می‌شود. با توجه به موقعیت و نیاز به پایداری بالا، یک خط انتقال برق اختصاصی و مقاوم برای این پروژه در نظر گرفته شده است.
• بهینه‌سازی مصرف انرژی: اینجا همان جایی است که تکنولوژی VFD نقش حیاتی ایفا می‌کند.
  1. مدیریت هوشمند بار: در ساعات کم‌تردد، سیستم VFD به صورت خودکار سرعت موتورها را کاهش داده یا آن‌ها را در حالت آماده‌به‌کار (Standby) با مصرف انرژی بسیار پایین قرار می‌دهد. این کار از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند، برخلاف سیستم‌های قدیمی که با سرعت ثابت کار می‌کردند.
  2. شروع و توقف نرم: VFD با کاهش جریان برق لحظه‌ای در زمان راه‌اندازی (Inrush Current)، به سلامت شبکه برق و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.

۴. زمان‌بندی پروژه

• زمان‌بندی پروژه:
  • شروع ساخت: عملیات ساخت طبق گزارشات در سال ۲۰۲۱ آغاز شده است.
  • افتتاح و بهره‌برداری: این پله‌برقی به طور رسمی در اواخر سپتامبر ۲۰۲۲ (اوایل مهر ماه ۱۴۰۱) برای عموم بازگشایی شد.

۵. هدف از ساخت و تأثیرات آن (بحث‌ها و دیدگاه‌ها)

ساخت این پله‌برقی، همانند بسیاری از پروژه‌های بزرگ زیرساختی در مناطق طبیعی، با دیدگاه‌های متفاوتی روبرو شده است.

• دیدگاه مثبت و اهداف اصلی:

  1. افزایش دسترسی: شعار اصلی پروژه “سوار بر پله‌برقی شوید، دیگر نیازی به کوهنوردی نیست” بود. این سازه کوهستان را برای افراد مسن، کودکان و افرادی که توانایی فیزیکی محدودی دارند، قابل دسترس کرده است.
  2. رونق گردشگری: این پله‌برقی خود به یک جاذبه توریستی تبدیل شده و باعث افزایش چشمگیر تعداد بازدیدکنندگان از منطقه و در نتیجه، رونق اقتصادی محلی شده است.
  3. صرفه‌جویی در زمان و انرژی: گردشگران می‌توانند انرژی خود را برای لذت بردن از مناظر قله و جاذبه‌های دیگر ذخیره کنند.

• دیدگاه منتقدانه:

  1. کاهش ارزش تجربه کوهنوردی: منتقدان معتقدند که این پروژه، ماهیت چالش‌برانگیز و پاداش‌بخش کوهنوردی را از بین می‌برد و تجربه ارتباط با طبیعت را به یک “گردشگری تنبلانه” (Lazy Tourism) تبدیل می‌کند.
  2. تأثیرات زیست‌محیطی: اگرچه تلاش شده تا سازه با طبیعت ترکیب شود، اما عملیات ساخت‌وساز، حفاری در کوه و حضور دائمی یک سازه عظیم فولادی، بی‌شک تأثیرات منفی بر اکوسیستم محلی داشته است.
  3. مصنوعی کردن طبیعت: برخی معتقدند که این‌گونه دخالت‌ها، اصالت و بکر بودن مناظر طبیعی را از بین می‌برد.

نتیجه‌گیری

پله‌برقی ۳۳۰ متری کوه تیانیو، بیش از یک وسیله حمل‌ونقل، یک بیانیه مهندسی است. این پروژه نمایانگر رویکرد مدرن چین در توسعه گردشگری است که در آن، مهندسی پیشرفته برای غلبه بر موانع طبیعی و در دسترس قرار دادن زیبایی‌های طبیعت برای همگان به کار گرفته می‌شود. با وجود بحث‌ها در مورد فلسفه وجودی آن، این پله‌برقی یک شاهکار مهندسی است که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در زمینه سازه، ایمنی و بهینه‌سازی انرژی، توانسته است یک ایده جسورانه را به واقعیتی کاربردی و جذاب تبدیل کند.