برج خلیفه، با ارتفاع سرسام‌آور ۸۲۸ متر، نه تنها بلندترین سازه دست بشر است، بلکه میزبان یکی از پیشرفته‌ترین و پیچیده‌ترین سیستم‌های حمل‌ونقل عمودی در جهان نیز می‌باشد. آسانسور برج خلیفه، خود به تنهایی یک شگفتی مهندسی به شمار می‌روند که برای پاسخگویی به چالش‌های بی‌سابقه ارتفاع، سرعت، ظرفیت و ایمنی طراحی شده است. این مقاله به بررسی دقیق تمام جنبه‌های این سیستم می‌پردازد. در ادامه فیلم آسانسور برج خلیفه را با هم می بینیم.
۱. آمار و ارقام کلیدی
برای شروع، بهتر است نگاهی به اعداد و ارقام کلی این آسانسور داشته باشیم:
- تعداد کل آسانسورها: ۵۷ دستگاه
- تعداد کل پله‌های برقی: ۸ دستگاه
- شرکت اصلی سازنده: شرکت آسانسور اوتیس (Otis Elevator Company) از آمریکا
- حداکثر سرعت آسانسورها: 10 متر بر ثانیه معادل 36 کیلومتر بر ساعت )
- طولانی‌ترین مسافت طی شده توسط یک آسانسور: ۵۰۴ متر (رکورد جهانی)
- بلندترین آسانسور خدماتی جهان: با ارتفاع ۵۰۴ متر در این برج قرار دارد.
- تکنولوژی اصلی: آسانسورهای دوطبقه (Double-Deck)، سیستم‌های بدون گیربکس (Gearless) و سیستم مدیریت هوشمند مقصد (Destination Management System).
برج خلیفه چند طبقه است ؟ پاسخ : 163 طبقه
طبقات برج خلیفه به تفکیک کاربری :
- طبقات ۱ تا ۳۹: آپارتمان‌های مسکونی و برخی امکانات رفاهی
- طبقات ۴۰ تا ۱۵۱: دفاتر، هتل‌ها، سوئیت‌های شرکتی
- طبقات ۱۵۲ تا ۱۶۳: عرشه رصد (دسترسی عمومی تا ۱۴۸)
- بالای ۱۶۳: سطوح فنی/آنتن (فقط کارکنان)
در طبقه آخر برج خلیفه چه خبر است؟
طبقه 148 برج خلیفه که آخرین طبقه قابل دسترسی عمومی آن است، یکی از مشهورترین و خاص‌ترین نقاط این سازه است چون اینجا محل یکی از مرتفع‌ترین سکوهای بازدید جهان است.
چه چیزهایی در طبقه 148 وجود دارد؟
At The Top SKY – Observation Deck
- سکوی بازدید اختصاصی با ارتفاع حدود 555 متر از سطح زمین.
- این بخش رکورد «Highest Outdoor Observation Deck» را در کتاب گینس ثبت کرده است (سال 2014).
- دارای قسمت‌های داخلی شیشه‌ای + تراس باز برای تماشای شهر.
خدمات VIP و لوکس
- ورودی جدا از عموم (از طریق یک آسانسور خاص)
- پذیرایی با قهوه عربی، خرما و نوشیدنی‌های لوکس برای بازدیدکنندگان VIP.
- فضای آرام با مبلمان راحت، نورپردازی ملایم و طراحی مدرن.
تجربه دید 360 درجه
- می‌توان کل دبی، خلیج فارس و حتی بیابان‌های اطراف را تماشا کرد.
- در روز‌های شفاف، دید تا 80 کیلومتر هم ممکن است.
تفاوت با طبقه 124 و 125
- اینجا بسیار خلوت‌تر و خصوصی‌تر است.
- بلیت آن گران‌تر و تجربه‌ای لوکس‌تر ارائه می‌دهد (تقریباً چند برابر هزینه سکوی معمولی).
صاحب برج خلیفه کیست ؟
صاحب برج خلیفه دوبی در حال حاضر محمد العبار (Mohamed Alabbar) است. مالک برج، شرکت Emaar Properties است که بزرگ‌ترین شرکت توسعه املاک در امارات است. این شرکت در نهایت به دولت دبی وابسته است و مدیرعامل آن محمد العبار (Mohamed Alabbar) است. البته ساخت برج خلیفه با حمایت مالی شخصی خاندان حاکم دبی، مخصوصاً شیخ محمد بن راشد آل مکتوم (حاکم دبی)، انجام شد.
نام برج هم ابتدا برج دبی بود که پس از افتتاح در سال ۲۰۱۰، برای قدردانی از رئیس امارات، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان، به برج خلیفه تغییر کرد. شنیدن سخنان صاحب برج خلیفه خالی از لطف نیست.
۲. شرکت سازنده و چالش‌های مهندسی
پروژه عظیم آسانسورهای برج خلیفه به شرکت کهنه‌کار و معتبر اوتیس (Otis) سپرده شد. این شرکت با چالش‌های منحصربه‌فردی روبرو بود که تا آن زمان در هیچ پروژه‌ای تجربه نشده بود:
- ارتفاع بی‌سابقه: جابجایی کابین در ارتفاعی بیش از نیم کیلومتر، مشکلات عظیمی مانند وزن کابل‌های فولادی، اثر نوسانات برج بر اثر باد (Sway) و تأمین نیروی مورد نیاز را به همراه داشت.
- سرعت و راحتی: دستیابی به سرعت 10 متر بر ثانیه نیازمند طراحی آیرودینامیک کابین، سیستم‌های ترمز پیشرفته و مکانیزم‌هایی برای به حداقل رساندن لرزش و صدای ناشی از حرکت هوا در چاه آسانسور بود.
- مدیریت ترافیک: برج خلیفه روزانه میزبان هزاران نفر ساکن، کارمند و توریست است. سیستم باید قادر به جابجایی این حجم از جمعیت با حداقل زمان انتظار باشد.
- ایمنی و تخلیه اضطراری: طراحی یک برنامه ایمن برای تخلیه ساکنین در مواقع اضطراری (مانند آتش‌سوزی) از چنین ارتفاعی، یک اولویت حیاتی بود.
اوتیس برای غلبه بر این چالش‌ها، مجموعه‌ای از نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های پیشرفته را به کار گرفت.
۳. انواع آسانسورها و تکنولوژی‌های به کار رفته
سیستم آسانسورهای برج خلیفه یکپارچه نیست، بلکه از چندین نوع آسانسور با کاربردهای مختلف تشکیل شده است:
الف) آسانسورهای دوطبقه (Double-Deck Elevators)
این آسانسورها که یکی از نوآوری‌های کلیدی برج هستند، از دو کابین تشکیل شده‌اند که بر روی یکدیگر و در یک قاب واحد قرار گرفته‌اند. این طراحی به سیستم اجازه می‌دهد تا در هر سفر، دو برابر مسافر را جابجا کند و ظرفیت حمل‌ونقل در چاه آسانسور را به شدت افزایش دهد.
- کاربرد اصلی: این آسانسورها عمدتاً برای جابجایی توریست‌ها به سکوهای بازدید (Observation Decks) در طبقات ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۸ استفاده می‌شوند.
- ظرفیت: هر کابین (طبقه) ظرفیت حمل ۱۲ تا ۱۴ نفر را دارد، که در مجموع به ۲۴ تا ۲۸ نفر در هر سفر می‌رسد.
- تجربه کاربری: داخل این آسانسورها، یک نمایش چندرسانه‌ای کامل با موسیقی و تصاویر گرافیکی بر روی دیواره‌ها پخش می‌شود که تاریخ دبی و ساخت برج را به تصویر می‌کشد و حس گذر زمان و صعود را برای مسافران لذت‌بخش می‌کند.
ب) آسانسورهای شاتل (Shuttle Elevators)
به دلیل ارتفاع زیاد برج، امکان استفاده از آسانسورهایی که در تمام ۱۶۳ طبقه توقف کنند وجود ندارد. این کار باعث اتلاف وقت شدید و کاهش کارایی سیستم می‌شود. راه‌حل مهندسان، استفاده از مفهوم “لابی‌های آسمان” (Sky Lobbies) بود.
- نحوه کار: آسانسورهای شاتل، مسافران را بدون توقف و با سرعت بالا از لابی اصلی به لابی‌های آسمان که در طبقات ۴۳، ۷۶ و ۱۲۳ قرار دارند، منتقل می‌کنند. سپس مسافران از این لابی‌ها به آسانسورهای “محلی” (Local Elevators) سوار می‌شوند که فقط در محدوده طبقات مشخصی سرویس‌دهی می‌کنند.
- مزیت: این سیستم زون‌بندی شده، تعداد چاه‌های آسانسور مورد نیاز را کاهش داده، فضای قابل استفاده در طبقات را افزایش می‌دهد و زمان انتظار را به حداقل می‌رساند.
ج) آسانسور خدماتی و آتش‌نشانی (Service/Firefighter Elevator)
این آسانسور به خودی خود یک رکوردشکن است.
- رکورد جهانی: با طی کردن مسافت ۵۰۴ متر، بلندترین آسانسور خدماتی جهان است.
- ظرفیت: ظرفیت این آسانسور به ۵,۵۰۰ کیلوگرم می‌رسد تا بتواند تجهیزات سنگین و نیروهای امدادی را حمل کند.
- ویژگی‌های ایمنی: این آسانسور در یک چاه مخصوص با دیوارهای بتنی مقاوم در برابر حریق قرار دارد. کاملاً ضدآب است و از سیستم فشار هوای مثبت بهره می‌برد تا در هنگام آتش‌سوزی، دود وارد کابین نشود. منبع تغذیه برق آن نیز کاملاً مستقل و متصل به ژنراتورهای اضطراری است. این اولین آسانسور در جهان است که برای عملیات کنترل‌شده تخلیه ساکنین در شرایط اضطراری برنامه‌ریزی شده است.
۴. جزئیات فنی، سرعت و ابعاد
سرعت:
سریع‌ترین آسانسورهای برج، یعنی آسانسورهای دوطبقه‌ای که به سکوی بازدید “At The Top” می‌روند، با سرعت 10 متر بر ثانیه حرکت می‌کنند. این به آن معناست که مسافران در حدود ۶۰ ثانیه به طبقه ۱۲۴ می‌رسند. برای جلوگیری از تغییر فشار ناگهانی در گوش مسافران، سرعت آسانسور در ۱۰٪ ابتدایی و انتهایی مسیر کاهش می‌یابد.
فناوری‌های کلیدی:
- موتورهای بدون گیربکس (Permanent Magnet Gearless Machines): این موتورهای پیشرفته، علاوه بر ابعاد کوچکتر و نیاز به نگهداری کمتر، بهره‌وری انرژی بسیار بالاتری دارند و حرکت نرم و بی‌صدایی را فراهم می‌کنند.
- سیستم مدیریت هوشمند مقصد Otis CompassPlus™: این سیستم “مغز” متفکر آسانسورهاست. قبل از ورود به آسانسور، مسافر طبقه مقصد خود را در یک پنل لمسی وارد می‌کند. سیستم سپس به طور هوشمند مسافرانی که به طبقات نزدیک به هم می‌روند را گروه‌بندی کرده و آنها را به یک آسانسور مشخص هدایت می‌کند. این کار توقف‌های بیهوده را حذف کرده و زمان سفر را تا ۲۷٪ کاهش می‌دهد.
- طراحی آیرودینامیک کابین: کابین آسانسورهای سریع‌السیر به شکلی طراحی شده که جریان هوا را بشکافد و از ایجاد صدای زوزه‌مانند و لرزش در سرعت‌های بالا جلوگیری کند.
- کابل‌های فولادی ویژه: به دلیل طول زیاد، وزن خودِ کابل‌ها به یک چالش تبدیل شده بود. اوتیس از کابل‌های فولادی فشرده و بسیار مقاومی استفاده کرد که سبک‌تر و در عین حال مستحکم‌تر از کابل‌های معمولی هستند.
۵. نتیجه‌گیری
سیستم آسانسورهای برج خلیفه فراتر از یک وسیله حمل‌ونقل ساده است؛ این یک شبکه حمل‌ونقل عمودی هوشمند، کارآمد و فوق ایمن است که زندگی در یک شهر عمودی را ممکن می‌سازد. ترکیب هوشمندانه آسانسورهای دوطبقه، شاتل‌های پرسرعت، و سیستم مدیریت مقصد، الگویی برای طراحی آسمان‌خراش‌های آینده در سراسر جهان شده است. این سیستم، نمادی از اوج همکاری میان مهندسی سازه، مکانیک، الکترونیک و نرم‌افزار است که در قلب بلندترین برج جهان می‌تپد و روزانه هزاران نفر را با خیال راحت به آسمان می‌رساند.
شاید برای شما جالب باشد : آسانسور برج ایفل : شاهکار ۱۰۰ ساله + فیلم آسانسور
بدون دیدگاه